မတူတာေလးမ်ား အပိုင္း-၂၁ (သို႕) ၾသစီက ကား / ေမာင္ေနျခည္ (လွည္းကူးေျမ)

ဒီၾသစီမွာ လူတိုင္းနီးပါး ကိုယ္ပိုင္ကား ရွိၾကပါတယ္။ ကားလို႕ ေျပာတာနဲ႕ တစ္ျပိဳင္နက္တည္း ကား၊ ကားလိုင္စင္၊ ကားေမာင္းလိုင္စင္၊ ကားပါကင္။ ယာဥ္ထိန္းရဲ၊ တရားရံုး၊ စက္ျပင္တဲ့ဌာန စသျဖင့္ စသျဖင့္ ကားနဲ႕ စပ္ဆက္ရာေတြလဲ ပါ၀င္ပါတယ္။ 

(၁) L လိုင္စင္ 

ဒီၾသစီမွာ ကားေမာင္းခ်င္တယ္ဆိုရင္ ကားေမာင္းသင္ႏိုင္တဲ့ L လိုင္စင္ ရွိဖို႕ လိုပါတယ္။ ဒီ L လိုင္စင္ ရဖို႕ လိုင္စင္ရံုးမွာ ကားနဲ႕ ပတ္သတ္တဲ့ အြန္လိုင္းကေန ေျဖတဲ့ စာေမးပြဲကို ေျဖရပါတယ္။ အဲဒီစာေမးပြဲ ေအာင္ရင္ေတာ့ L လိုင္စင္ ကို ထုတ္ေပးပါတယ္။ L လိုင္စင္ ရျပီဆိုရင္ေတာ့ ကားေမာင္းသင္လို႕ ရပါျပီ။ ဒါေပမယ့္ L လိုင္စင္ရတဲ့သူ တစ္ေယာက္ထဲေတာ့ ေမာင္းခြင့္မရွိပါဘူး။ ေဘးမွာ Full လိုင္စင္တစ္ေယာက္ ေဘးမွာ ထိုင္လိုက္မွ ေမာင္းခြင့္ရွိပါတယ္။ L လိုင္စင္၇ွိသူဟာ ကီလို ၈၀ ထက္ ပိုေမာင္းခြင့္မရွိပါဘူး။ မ်ားေသာအားျဖင့္ ကားေမာင္းသင္တဲ့ဆရာေတြနဲ႕ ကားေမာင္းသင္ၾကတာမ်ားပါတယ္။ မိမိကိုယ္ကို ေမာင္းႏိုင္ျပီဟု စိတ္ခ်ရံုၾကည္ျပီ ဆိုရင္ေတာ့ RTA မွာ P (အနီ) လိုင္စင္ ရဖို႕ ကားေမာင္းျပီး ေျဖဆိုရပါတယ္။ RTA က တာ၀န္ရွိသူ ေမာင္းခိုင္းတဲ့ ေနရာကို ေမာင္းျပရတာပါ။ သတ္မွတ္ထားတဲ့ လမ္းညႊန္ေတြ ေမာင္းႏိုင္ျပီး သတ္မွတ္တဲ့ အမွတ္ရရင္ေတာ့ P (အနီ) လိုင္စင္ ကို ထုတ္ေပးပါတယ္။ P (အနီ) လိုင္စင္ရျပီဆိုရင္ေတာ့ ကားေမာင္းလို႕ရပါျပီ။ P (အနီ) လိုင္စင္ရွိသူဟာ ကီလို ၉၀ အမ်ားဆံုးေမာင္းႏိုင္ပါတယ္။ ဆကလက္ျပီး P (အစိမ္း)၊ Full လိုင္စင္၊ ကားၾကီးေမာင္းတဲ့ လိုင္စင္၊ တက္စီေမာင္းတဲ့ လိုင္စင္ေတြကို သတ္မွတ္ထားတဲ့ ႏွစ္ေစ့ျပီဆို ေျဖဆိုရယူႏိုင္ပါတယ္။

(၂) ကားေမာင္းသင္ေပးသူ

ဒီၾသစီမွာ ကားေမာင္းသင္တန္းေက်ာင္း ဖြင့္ျပီး အသက္ေမြးသူေတြရွိပါတယ္။ အေမာင္းသင္တဲ့ ကားသည္ပင္လွ်င္ ကားေမာင္းသင္တန္းေက်ာင္းပါပဲ။ ရံုးခန္းဖြင့္တဲ့သူလဲ ရွိပါတယ္။ ကားသင္ဆရာက ကားနဲ႕ ပတ္သက္သမွ်၊ လမ္းနဲ႕ ပတ္သတ္သမွ်ေတြကို အကုန္သင္ေပးပါတယ္။ သူက ေက်နပ္ျပီဟု ယူဆျပီး P (အနီ) လိုင္စင္ ေျဖဖို႕ လက္မွတ္ထိုးေပးမွ RTA က ေျဖခြင့္ရွိပါတယ္။ ကားသင္ဆရာမ်ားဟာလဲ RTA ကေန အသိအမွတ္ျပဳသူမွသာ ကားေမာင္းသင္ေပးသူ အျဖစ္ လက္မွတ္ရပါတယ္။ 

(၃) RTA

RTA ရဲ႕ အရွည္ကေတာ့ Transport Roads & Traffic Authority ပါ။ သူ႕လုပ္ငန္းေတြကေတာ့ ကားေမာင္းလိုင္စင္ထုတ္ေပးတယ္။ လိုင္စင္ေျဖတာကို စစ္ေပးတယ္။ ကားမွတ္ပံုတင္ (လိုင္စင္) ထုတ္ေပးတယ္။ ကားအမည္ေပါက္ေျပာင္းေပးတယ္။ ကားလိုင္စင္ အတုအစစ္ခြဲေပးတယ္။ အမ်ားၾကီးပါပဲ။

(၄) ကားေရာင္း၀ယ္ျခင္း

ဒီမွာက ကားေရာင္း၀ယ္တာ အရမ္းလြယ္ပါတယ္။ ကားတစ္စီးကို အျခားလူစီကေန ၀ယ္မယ္ဆိုပါေတာ့။ ကိုယ္၀ယ္မည့္ကားမွာ လိုင္စင္ပါျပီးသားပါ။ အသစ္ဆိုလဲ လိုင္စင္လုပ္ေပးပါတယ္။ လိုင္စင္ပါျပီးသား ကားမွာ စာရြက္တစ္ရြက္ရွိပါတယ္။ အဲဒီစာရြက္ရဲ႕ တစ္စိတ္တစ္ပိုင္းကို ကားမွန္မွာ ကပ္ရပါတယ္။ ဘယ္ေန႕အထိ ကားလိုင္စင္သက္တမ္း၇ွိတယ္ဆိုတဲ့ စာရြက္ကေလးပါ။ က်န္တဲ့ စာရြက္အပိုင္းေလးမွာ ေရာင္းသူ ၀ယ္သူတို႕ရဲ႕ နာမည္စသည္နဲ႕ ေရာင္းခ်လိုက္သည့္ ေငြေၾကးကို ျဖည့္ရပါတယ္။ အဲဒီလို ျဖည့္ျပီးတဲ့ စာရြက္ေလးနဲ႕ RTA သြားျပီး နာမည္ေျပာင္းရပါတယ္။ မိမိ၀ယ္ယူလိုက္တဲ့ ကားတန္ဖိုးေပၚမွာ မူတည္ျပီး က်သင့္သည့္ အခြန္ေဆာင္လိုက္ရံုပါပဲ။ အခြန္ရံုးကို သြားစရာမလိုပါဘူး။ RTA မွာပဲ ျပီးပါတယ္။ ကြန္ပ်ဴတာထဲ ရိုက္ထည့္လိုက္တာနဲ႕ အခြန္ဘယ္ေလာက္ေပးရမယ္ဆိုတာ ထြက္လာတာပါပဲ။ အခြန္ေပးလိုက္ရင္ေတာ့ မိမိနာမည္ေပါက္ ျဖစ္သြားပါျပီ။ 

(၄) ကားလိုင္စင္သက္တမ္းတိုးျခင္း

ဒါလဲလြယ္ပါတယ္။ ကားလိုင္စင္သက္တမ္းတိုးခ်င္ရင္ သံုးခုပဲလိုတယ္။ အဲဒါ ဂရင္စလစ္ရယ္၊ ကားအာမခံရယ္၊ ၾသစီလိုင္စင္ရ ကားစက္ျပင္ဆရာတစ္ေယာက္ရဲ႕ ကားစစ္ေဆးျပီးေၾကာင္း လက္မွတ္တစ္ခုရယ္ပါ။ အဲဒါေတြ ျပည့္စံုရင္ ေျခာက္လ (သို႕) တႏွစ္စာ သက္တမ္းတိုးလိုက္ရံုပါပဲ။ ကားရဲ႕ ေဆးေရာင္ကို ဘာမွ မစစ္ေဆးပါဘူး။ အေရာင္တူပဲျဖစ္ျဖစ္၊ အတူရင္ပဲျဖစ္ျဖစ္ ကိစၥမရွိပါဘူး။ ကားမကၠင္းနစ္ဆရာက စက္ရယ္၊ ဘရိတ္ရယ္၊ မီးရယ္ေကာင္းရင္ လက္မွတ္ထုတ္ေပးတာပါပဲ။ အဓိကကေတာ့ အႏၱရာယ္ကင္းရွင္းေရးက အဓိကပါ။

(၅)လမ္း ႏွင့္ ကားပါကင္

လမ္းကေတာ့ ေျပာစရာမလိုပါဘူး။ ေကာင္းမွေကာင္းပဲ။ လမ္းေကာင္းမေကာင္း အျမဲတမ္းစစ္ေဆးေနတဲ့ အဖြဲ႕ေတြရွိသလို အဲဒီအဖြဲ႕က ေတြရွိခ်က္မ်ားကို ညပိုင္းမွာ ျပင္ေပးတဲ့ အဖြဲ႕ေတြရွိပါတယ္။ မီးပိြဳင့္ေတြမွာ ေမာ္ေတာ္ပီကယ္မရွိပါဘူး။ စီစီတီဗီကင္မရာေတြပဲ ရွိပါတယ္။ ျမန္မာျပည္မွာ မီး၀ါဆိုရင္ ျဖတ္ေမာင္းခြင့္ မရွိေပမယ့္ ဒီၾသစီမွာေတာ့ မီး၀ါဆိုရင္ ျဖတ္ေမာင္းခြင့္ရွိပါတယ္။ လမ္းတိုင္းမွာ အမ်ားဆံုးေမာင္းရမယ့္ ကီလိုႏွဳန္းကို ေရးထားပါတယ္။ ေက်ာ္ေမာင္းရင္ေတာ့ ဒဏ္ေငြေဆာင္ (သို႕) လိုင္စင္သိမ္းခံရႏိုင္ပါတယ္။ 

ျမိဳ႕တိုင္းမွာ ကားပါကင္ေတြ ရွိပါတယ္။ တစ္ခ်ိဳ႕က ကားပါကင္သို႕ ၀င္တဲ့အခ်ိန္ကစျပီး ရပ္တဲ့အခ်ိန္အားလံုးစာ ေပးရျပီး တစ္ခ်ိဳ႕က်ေတာ့ ပထမတနာရီ (သို႕) ႏွစ္နာရီ (သို႕) သံုးနာရီစာ အလကားရပ္ႏိုင္ပါတယ္။ ေနာက္ပိုင္းနာရီေတြက်ေတာ့ က်သေလာက္ေပးရပါတယ္။ လမ္းေဘးမွာလဲ ကားရပ္ႏိုင္ပါတယ္။ သတ္မွတ္ထားတဲ့ စည္းကမ္းအတိုင္းေပါ့။ တခ်ိဳ႕ေနရာမွာ ၅မိနစ္၊ တခ်ိဳ႕က်ေတာ့ ၁၅မိနစ္၊ စသျဖင့္ ေနရာေပၚမွာမူတည္ျပီး ရပ္နားခ်ိန္ကြာသြားပါတယ္။ အျမဲတမ္းလဲ စစ္ေဆးေနသူေတြ ရွိပါတယ္။ ဘယ္သူမွ စည္းကမ္း မေဖာက္ရဲပါဘူး။

(၆) ရဲ 

ရဲကေတာ့ အျမဲတမ္း ကားနဲ႕လွည့္ေနတာပါပဲ။ သူလွည့္ေနတဲ့ အခ်ိန္နဲ႕ လမ္းစည္းေဖာက္တာေတြ႕ရင္ေတာ့ အေရးယူပါတယ္။ တခါတရံ အရွိန္တိုင္းတဲ့စက္နဲ႕ တိုင္းျပီး သတ္မွတ္အရွိန္ထက္ ပိုေမာင္းပါက ေနာက္က အျမန္လိုက္ျပီး အေရးယူပါတယ္။ ဒီမွာ ဘယ္ေနရာမွ လာဘ္ေပးလို႕ မရပါဘူး။ ဒီႏိုင္ငံမွာ တစ္ခုရွိတာက အေရးေပၚတစ္ခုခုျဖစ္လို႕ ေခၚျပီဆိုရင္ ရဲကားရယ္၊ မီးသတ္ကားရယ္၊ လူနာတင္ကားရယ္ သံုးဌာနစလံုး ခ်က္ခ်င္းေရာက္လာတာပါပဲ။ 

မတူတာေလးေတြကို ေျပာပါတယ္။

 ေမာင္ေနျခည္ (လွည္းကူးေျမ)