၁၉၀၁ ခုႏွစ္မွာေတာ့ သေဘၤာမ်ားဟာ ဆိပ္ကမ္းတံတားေတြရဲ႕ ၂၃မိုင္ (၃၇ကီလိုမီတာ) အတြင္းမွာ ကုန္ပစၥည္းမ်ားကို တင္ခ်နိုင္ခဲ့ၾကပါတယ္။ ဆစ္ဒနီသားေတြဟာ ပထမကမၻာစစ္တံုးက ျဗိတိသွ်အင္ပါယာအတြက္ စစ္တိုက္ခဲ့ၾကရာ ၁၉၁၅ မွ ၁၉၁၆ အတြင္း တူရကီနို္င္ငံ၊ Gallipoli Peninsula မွာျဖစ္ပြားတဲ့ ျပင္းထန္တဲ့ တိုက္ပြဲမွာ အက်အရွဳံး ေတာ္ေတာ္မ်ားခဲ့ပါတယ္။
၁၉၂၀ေလာက္မွ ၁၉၃၀ေလာက္အထိ ျဖစ္ေပၚခဲ့တဲ့ ကမၻာတစ္၀န္း စီးပြားေရးျပႆနာေတြရဲ့ အေတာအတြင္းမွာ ဆစ္ဒနီဟာ ဒုကၡအၾကီးအက်ယ္ေရာက္ခဲ့ရပါတယ္။ ဘဏ္ေတြရဲ႕ ေငြေၾကးခ၀ါခ်မွဳ အပါအ၀င္ ျပႆနာေတြရဲ႕ ၾကားထဲမွာ ၾသစေတးလ်ရဲ႕ စက္မွဳ႕လုပ္ငန္းမ်ား လဲျပိဳက်ခဲ့ရပါတယ္။ ယင္းရဲ႕ဆိုးရြားတဲ႕ အက်ိဳးဆက္ေတြေၾကာင့္ ၾသစီမွာ အလုပ္လက္မဲ့ေတြ တိုးပြားလာခဲ့ရပါတယ္။ နိုင္ငံသား ေတာ္ေတာ္ မ်ားမ်ားဟာ အိုးမဲ့အိမ္မဲ့ျဖစ္ခဲ့ရျပီး အစားအစာလည္း ရွားပါးခဲ့ပါတယ္။
ေလေၾကာင္းခရီးဆက္သြယ္ေရးကို ၁၉၃၀ျပည့္ႏွစ္ေလာက္မွာ စတင္ပ်ံသန္းေပးခဲ့တာေၾကာင့္ ျဗိတိန္ကေန ၾသစီကို လာလည္ခ်င္သူေတြအတြက္ ေတာ္ေတာ္ေလးကို လြယ္ကူသြားေစခဲ့ပါတယ္။ ဥေရာပမွလာတဲ့ သေဘၤာေတြကေတာ့ City Certre အနီးက Rose Bay မွာ ကမ္းကပ္ရပ္နားၾကပါတယ္။ ဒုတိယကမၻာစစ္ (၁၉၃၉-၁၉၄၅) အတြင္းမွာေတာ့ ဂ်ပန္ဟာ အေရွ႕ေတာင္-အာရွေဒသတြင္းက အိမ္နီးနားခ်င္းနိုင္ငံေတြကို က်ဴးေက်ာ္သိမ္းပိုက္ခဲ့တာေၾကာင့္ ၾသစီဟာ မိမိနိုင္ငံအသက္ရွင္ရပ္တည္နိုင္ေရးအတြက္ ဂ်ပန္ကို တိုက္ခိုက္ခဲ့ရပါတယ္။
ေမာ္ဒန္ဆစ္ဒနီကို ေမြးဖြားျခင္း
၁၉၄၇ မွာေတာ့ စစ္ဒဏ္ေၾကာင့္ အိုးအိမ္မဲ့ခဲ့ရတဲ့ ဥေရာပတိုက္သားေတြဟာ ဆစ္ဒနီမွာ အေျခခ်ဖို႕ ေရာက္ရွိလာခဲ့ၾကပါတယ္။ ဥေရာပသားေတြရဲ႕ ေရာက္ရွိလာမွဳ႕ဟာ ျဗိတိသွ်ေတြနီးပါးကို အေရအတြက္ မ်ားလာခဲ့ပါတယ္။ ဘယ္လိုပဲျဖစ္ျဖစ္ ဒုတိယကမၻာစစ္ကေတာ့ ဆစ္ဒနီရဲ႕ ျမင္ကြင္းကို ေဖၚထုတ္ေပးခဲ့ပါတယ္။
ျဗိတိန္ကေန ပစိဖိတ္သမုဒၵရာရဲ႕ အေပၚမွာတည္ေနတဲ့ ပထ၀ီ ေျမေနရာအထအထိေပါ့။ အေရွ႕ေတာင္အာရွေဒသကို ကိုလိုနီအျဖစ္ကေန ဥေရာပသားေတြရဲ႕ အာဏာ၊ ပါ၀ါေတြ ရုတ္သိမ္းအျပီးနဲ႕ ဒုတိယကမၻာစစ္အျပီး အခ်ိန္ေလာက္မွာ Pacific Rim လို႕လူသိမ်ားတဲ့ ဒီေဒသရဲ႕စီးပြားေရးဟာ အရမ္းကို ေအာင္ျမင္ လာခဲ့ပါတယ္။ ၁၉၅၀နဲ႕ ၁၉၆၀ ေလာက္မွာ ဂ်ပန္ နဲ႕ ထိုင္၀မ္တို႕ႏွင့္၄င္း၊ ၁၉၆၀ နဲ႕ ၁၉၇၀ေလာက္မွာ ေတာင္ကိုရီးယားႏွင့္၄င္း က်ယ္ျပန္႕ျပီး ၾကီးမားလွတဲ့ စီးပြားေရးလုပ္ခဲ့သလို ေဟာင္ေကာင္၊ စကၤာပူ၊ အင္ဒိုနီးရွား၊ တရုတ္တို႕နဲ႕ပါ ကုန္သြယ္ခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီအခ်ိန္ကစျပီး ၾသစေတးလ်နိုင္ငံရဲ့ စီးပြားေရးဟာ ဦးေမာ့လာခဲ့ပါတယ္။
ၾသစေတးလ်ဟာ အရမ္းလြတ္လပ္မွဳ႕နဲဲ႕ ကိုယ့္ကိုယ္ကို ယံုၾကည္ခ်က္အျပည့္ရွိတဲ့ နိုင္ငံအျဖစ္ ေပၚထြက္လာခဲ့ရုံမက ျဗိတိသ်ွကခ်ည္ေနာင္ထားတဲ့ နိုင္ငံေရးပိုင္းဆိုင္ရာ၊ ဥပေဒဆိုင္ရာေတြမွာ တျဖည္းျဖည္းခ်င္း ေလွ်ာ့ခ်လာနိုင္ခဲ့ပါတယ္။
၁၉၆၀ျပည့္ႏွစ္ေလာက္မွာေတာ့ ၾသစီမွ ဗီယက္နမ္စစ္ပြဲဆီသို႕ စစ္သားမ်ားကို ပို႕ေဆာင္ခဲ့ပါတယ္။ ယင္းစစ္ပြဲမွ ဒုကၡေရာက္သူမ်ားကို ဆစ္ဒနီလမ္းမမ်ားဆီသို႕ ေရႊ႕ေျပာင္းေပးခဲ့ၾကပါတယ္။ ယင္းစစ္ပြဲႏွင့္ အေရွ႕ေတာင္အာရွေဒသမွ အဓိကရုဏ္းမ်ားေၾကာင့္ အာရွေဒသမွ ေျပာင္းေရြ႕အေခ်ခ်သူမ်ား ၾသစီသို႕ေရာက္ရွိလာခဲ့ၾကပါတယ္။ ဥပမာအားျဖင့္ ဗီယက္နမ္၊ ကေမၻာဒီးယား၊ ထိုင္း၊ ေဟာင္ေကာင္၊ ဖိလစ္ပိုင္နဲ႕ ျမန္မာေတြဟာ သူတို႕ရဲ႕ ယဥ္ေက်းမွဳ႕ဓေလ့ထံုးစံေတြ၊ အစားအေသာက္ေတြကို ယူေဆာင္လာျခင္းျဖင့္ ယေန႕ေခတ္ ဆစ္ဒနီဟာ Multicultural City အျဖစ္ လွ်င္ျမန္စြာ ေျပာင္းလဲခဲ့ရပါတယ္။
ေမာင္ေနျခည္ (လွည္းကူးေျမ)
ဆစ္ဒနီျမိဳ႕ေတာ္ အပိုင္း (၅) ကို ဆက္လက္တင္ျပပါမည္။
No comments:
Post a Comment