ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ႏွင့္ စစ္ဗုိလ္ခ်ဳပ္ႀကီးမ်ား ( ဟီ လာ ရီ က လင္ တန္ ) (အေမရိကန္ႏုိင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီး ေဟာင္း ဟီလာရီကလင္တန္၏ မၾကာေသးမီက စတင္ျဖန္႔ခ်ိ လိုက္ေသာ Hard Choices စာအုပ္ ပါ ျမန္မာႏုိင္ငံအခန္းက႑ျဖစ္ သည့္ Burmaမွ The Lady & Gen−erals အခန္းကိုထားထားျမင့္ဘာ သာျပန္ဆုိသည္။) Credit to 7Day Daily

သူက ပိန္ပိန္ပါးပါး။ ပိန္သည္မွ တကယ့္ပါးပါးလ်ားလ်ား။ သုိ႔ေသာ္အတြင္းစိတ္က မာမည္ဆုိတာကိုေတာ့ ယုံမွားသံသယရွိစရာမလုိ။ သူ႔မ်က္ႏွာေပၚမွာတမင္တကာလုပ္ယူမထားဘဲ အလုိအ ေလ်ာက္ျဖစ္ေနသည့္ မာန္ေတြရွိ သည္။ ႏွစ္ကာလၾကာရွည္စြာ အက်ဥ္းခ်ခံခဲ့ရသည့္ ထုိခႏၶာကုိယ္ပိန္ပိန္ပါးပါးအတြင္းမွာ ထက္ျမက္မာေက်ာေသာ စိတ္သဏၭာန္က ကိန္းေအာင္းေနခဲ့သည္။

ေတာင္အာဖရိက သမၼတ ေဟာင္း နယ္လ္ဆင္မန္ဒဲလားႏွင့္ ခ်က္သမၼတဗက္ကလပ္ဟာဗဲလ္ အပါအ၀င္ေက်ာ္ၾကားေသာအ ျခား ႏုိင္ငံေရးအက်ဥ္းသမားေဟာင္းေတြမွာ ေတြ႕ရေသာအ ရည္အခ်င္းေတြကဖ်တ္ခနဲၾကည့္လုိက္႐ုံျဖင့္ သူ႔ဆီမွာထင္ရွားစြာျမင္ေနရသည္။ သူတုိ႔လုိပင္ သူကလည္းတုိင္းျပည္၏ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္မ်ားကိုပခုံးထမ္းသယ္ေဆာင္လာသူျဖစ္ပါသည္။

ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ႏွင့္ ကြၽန္မ ပထမဆုံးအႀကိမ္ေတြ႕စဥ္ က ၂၀၁၁ခုႏွစ္ ဒီဇင္ဘာ ၁ရက္ျဖစ္ပါသည္။ ကြၽန္မတုိ႔ႏွစ္ေယာက္စလုံးအျဖဴေရာင္ေတြကို တုိက္တုိက္ဆုိင္ဆုိင္၀တ္ဆင္ထားခဲ့ၾကသည္။ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာသူ႔အေၾကာင္းကိုေတြး။ စာေတြဖတ္ခဲ့ရာက ေနာက္ဆုံးတြင္ ကြၽန္မတုိ႔ မ်က္ႏွာခ်င္းဆုိင္ဆုံေတြ႕ၾကပါသည္။ ေဒၚစုကေနအိမ္အက်ယ္ ခ်ဳပ္မွ လြတ္ေျမာက္ခါစျဖစ္သလုိ ကြၽန္မကလည္း ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ ဒီမုိကေရစီေရးရာျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈအလားအလာေတြကို သူႏွင့္ေတြ႕ဆုံေဆြးေႏြးရန္ မုိင္ေပါင္းေထာင္ခ်ီခရီးႏွင္လာခဲ့ရသူျဖစ္သည္။ အေမရိကန္ေကာင္စစ္၀န္၏ အိမ္ျဖစ္သည့္ သာယာေသာအင္းလ်ားကန္ေစာင္းေဘး၊ ကိုလုိနီအိမ္ေဟာင္းႀကီး၏ အျပင္ဘက္က သီးသန္႔ညစာစားပြဲမွာ ကြၽန္မတုိ႔ အတူထုိင္စားခဲ့ၾကသည္။ ကြၽန္မတုိ႔ အခ်င္းခ်င္းယခုမွေတြ႕ေသာ္လည္း ကြၽန္မႏွင့္သူက တစ္ဘ၀လုံးသိေနခဲ့ၾကသည့္ မိတ္ေဟာင္းေဆြေဟာင္းေတြသဖြယ္ခံစားမိသည္။

ကြၽန္မမွာကလည္း ေမးခြန္း ေတြက တစ္ပုံတစ္ပင္။ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္မွာလည္း ထုိ႔အတူ။ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ဒီမုိကေရစီရရွိ ေရးလႈပ္ရွားမႈေခါင္းေဆာင္အ ျဖစ္ရွိခဲ့ရာမွ ဒီမုိကေရစီကိုလက္ေတြ႕ အေတြ႕အႀကဳံယူရန္ သူကျပင္ဆင္ေနပါသည္။ ဆႏၵျပမႈေတြကေန ႏုိင္ငံေရးအျဖစ္ ဘယ္လုိကူးေျပာင္းမွာလဲ။ ေရြးေကာက္ပြဲကို ဘယ္လိုျပင္ဆင္ သြားရမလဲဆုိသည္ႏွင့္ ကုိယ့္ကုိယ္ကုိယ္ပုံစံသစ္မွာ အံ၀င္ခြင္က်ေအာင္ဘယ္လုိလုပ္ယူမလဲ။ ကြၽန္မတုိ႔ေဆြးေႏြးပြဲက ပြင့္ပြင့္လင္းလင္းေႏြးေႏြးေထြးေထြးရွိလွပါသည္။ မၾကာပါေခ်။ ကြၽန္မတုိ႔ ႏွစ္ေယာက္မွာ စကား
မ်ားတြတ္ထုိးရင္းႏွင့္ မိတ္ေဆြေဟာင္းေတြလုိ အားပါးတရရယ္ေမာမိၾကပါသည္။

ထုိအခုိက္အတန္႔သည္ တ ကယ့္ကိုအေရးပါေသာ အခ်ိန္ တစ္ခုဆုိသည္ကို ကြၽန္မတုိ႔ႏွစ္ ေယာက္စလုံးသိရွိၾကပါသည္။ တုိင္းျပည္ကို အုပ္စုိးေနေသာ စစ္ ဗုိလ္ခ်ဳပ္မ်ားက ျမန္မာဟုေခၚၿပီး အတုိက္အခံမ်ားက ဘားမားဟုေခၚသည့္ ျမန္မာျပည္သည္ အရွိန္အဟုန္ျပင္းေသာ ေျပာင္းလဲမႈမ်ားအတြက္ ေျခမခုိင့္တခုိင္လွမ္းေနပါၿပီ။ ယခင္ကကဲ့သုိ႔ ေသြးထြက္သံ ယုိမႈမ်ား ဖိႏွိပ္ညႇဥ္းပန္းမႈမ်ားအ ေျခအေနဆီသုိ႔ အလြယ္တကူ ေနာက္ျပန္လွည့္သြားႏုိင္သည္။ အကယ္၍ ကြၽန္မတို႔က မွန္ကန္ ေသာ လမ္းေၾကာင္းေပၚသုိ႔ ေရာက္ေအာင္ ကူညီေပးခဲ့ပါက ယခုတုိးတက္မည့္အလားအလာ သည္ ယခင္ေခတ္အဆက္ဆက္ က အေျခအေနမ်ားထက္ အမ်ား ႀကီးပုိေကာင္းသြားႏုိင္ပါသည္။

အေမရိကန္ျပည္ ေထာင္စုအတြက္ ျမန္မာႏုိင္ငံကို စစ္အာဏာရွင္စနစ္မွ ဒီမုိကေရစီသုိ႔ ကူးေျပာင္းျခင္းႏွင့္ တုိင္းျပည္ကို ျပန္လည္စုစည္းသြားေအာင္ ကူညီခြင့္ရျခင္းဆုိသည့္ အခြင့္အေရးက စိတ္လႈပ္ရွားစရာျဖစ္သည္။ျမန္မာႏုိင္ငံကလည္း ထုိအားထုတ္မႈႏွင့္ထုိက္တန္ပါသည္။ ျမန္မာႏုိင္ငံက သန္းေပါင္းမ်ားစြာေသာျပည္သူလူထုသည္ လြတ္လပ္ၿပီးစည္ပင္ သာယာ၀ေျပာမႈႏွင့္ထုိက္တန္ပါသည္။ထုိ႔အတူျမန္မာႏုိင္ငံအေပၚမွာ ႀကီးမားေသာ ဗဟာဗ်ဴဟာဆုိင္ရာ ရည္မွန္းခ်က္မ်ား လည္း ရွိေနပါသည္။ ျမန္မာက အေရွ႕ေတာင္အာရွ၏ ဗဟုိတြင္ တည္ရွိၿပီး အေမရိကန္ေရာ တ႐ုတ္အစုိးရကပါ ၾသဇာလႊမ္းမုိးရန္အား ထုတ္ေနသည့္ေဒသျဖစ္သည္။

စစ္မွန္ေသာ ျပဳျပင္ေျပာင္း လဲေရးလုပ္ငန္းစဥ္ကသာ ကြၽန္မ တုိ႔ ေမွ်ာ္မွန္းထားသည့္ မဟာဗ်ဴ ဟာအတြက္ မွတ္ေက်ာက္တင္ ႏုိင္မည္ျဖစ္ပါသည္။ ဒီမုိကေရစီ ႏွင့္အာရွတစ္၀န္းက လူ႔အခြင့္အ ေရးလႈပ္ရွားသူမ်ားကို အားေပးၿပီး အာဏာရွင္အစုိးရမ်ား ဆန္႔က်င္မႈကိုအားေပးရန္ျဖစ္ပါသည္။ ကြၽန္မတုိ႔မေအာင္ျမင္ခဲ့လွ်င္ အက်ဳိးဆက္မ်ားကေျပာင္းျပန္ျဖစ္သြားႏုိင္ပါသည္။ ျမန္မာစစ္ဗုိလ္ခ်ဳပ္မ်ားက ကြၽန္မတို႔အေပၚ လွည့္ျဖားကစားႏုိင္သည့္အႏၲရာယ္လည္းရွိပါသည္။ ေအာက္ေျခမွာမေျပာင္းလဲဘဲ အေပၚယံလူၾကည့္ေကာင္း႐ုံနည္းနည္းပါးပါးေျပာင္းလဲ႐ုံႏွင့္ ႏုိင္ငံတကာအလယ္မွာအထီးက်န္ျဖစ္မႈကေန ေက်ာ္လႊားႏုိင္မည္ဟု သူတို႔က ေမွ်ာ္လင့္ေကာင္းေမွ်ာ္လင့္ေနႏုိင္ပါသည္။ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု၌ ေစာင့္ၾကည့္အကဲခတ္သူ အေတာ္မ်ားမ်ားကျမန္မာႏုိင္ငံကအေျခအေနမ်ားမွာ အျဖဴအမည္းမသဲကြဲခ်ိန္မွာ ကြၽန္မကအမွားေတြ ေလွ်ာက္လုပ္ကုန္ၿပီဟု ထင္ၾကသည္။ ကြၽန္မကလည္း ထုိအႏၲရာယ္ေတြကို မ်က္စိရွင္ရွင္ထား ခဲ့ရ၏။ သုိ႔ေသာ္လည္း အေျခအေနမ်ားကို ခ်ိန္ဆၾကည့္သည့္အခါ သည္အခြင့္အေရးကုိ ကြၽန္မက ဘယ္လုိလုပ္လက္လႊတ္ဆုံး႐ႈံးခံ ႏုိင္မွာလဲ။

၂နာရီနီးပါးၾကာေအာင္ေဒၚ ေအာင္ဆန္းစုၾကည္ႏွင့္ ကြၽြၽန္မတုိ႔ ထုိင္စကားေျပာခဲ့သည္။ ေဒၚစုက လည္း အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု အေနျဖင့္ ျမန္မာႏုိင္ငံ၏ ျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲမႈမ်ားကို မည္သုိ႔တု႔ံျပန္ မည္ကို သိခ်င္လွ၏။ ကြၽန္မက အေမရိကန္အေနျဖင့္ ျမန္မာ ဘက္က ေဆာင္ရြက္လႈပ္ရွားမႈ မ်ားႏွင့္ ကုိက္ညီေအာင္တုံ႔ျပန္ မည္ဟု ေျပာၾကားခဲ့သည္။

အျပည့္အ၀သံတမန္ဆက္ ဆံေရးျပန္လုပ္ျခင္းမွ အစခ်ီ ၿပီး အေရးယူပိတ္ဆုိ႔မႈမ်ား ေျဖ ေလွ်ာ့ေပးျခင္းႏွင့္ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈ မ်ားလုပ္ျခင္းစသည့္ အခြင့္အေရး အေတာ္မ်ားမ်ား ကြၽန္မတုိ႔က ျမန္ မာကိုေပးႏုိင္ပါသည္။
သို႔ေသာ္လည္းႏုိင္ငံေရးအ က်ဥ္းသားမ်ားျပန္လႊတ္ျခင္း၊ တ ရားမွ်တေသာေရြးေကာက္ပြဲ၊တုိင္းရင္းသားလူနည္းစုမ်ားႏွင့္လူ႔ အခြင့္အေရးကို ကာကြယ္ျခင္း၊ ေျမာက္ကုိရီးယားႏွင့္စစ္ေရးအ ဆက္အသြယ္ျဖတ္ေတာက္ျခင္း ႏွင့္ ကာလၾကာရွည္ေနသည့္တုိင္း ရင္းသားလက္နက္ကုိင္မ်ားႏွင့္ တုိက္ပြဲမ်ားအဆုံးသတ္ျခင္းတုိ႔ကို ကြၽန္မတုိ႔က ျမင္ေတြ႕ရန္လုိအပ္သည္။ ကြၽန္မတုိ႔လုပ္ရပ္တုိင္းသည္ ျမန္မာတြင္ ေနာက္တစ္ဆင့္ တုိးတက္မႈျဖစ္လာေအာင္ရည္ရြယ္ပါသည္ ဟု ကြၽန္မက သူ႔ကုိအခိုင္အမာ ေျပာျပခဲ့ပါသည္။

ေဒၚစုကလည္းထုိစိန္ေခၚမႈ မ်ားႏွင့္ ျမန္မာကုိအုပ္ခ်ဳပ္ေန သည့္ စစ္ဗုိလ္ခ်ဳပ္ႀကီးမ်ားအ ေၾကာင္းကို ေကာင္းေကာင္းသိပါ သည္။ ၿဗိတိသွ်အစုိးရလက္ထက္ ကေန ႏုိင္ငံလြတ္လပ္ေရးရ ေအာင္ဦးေဆာင္တုိက္ယူခဲ့သည့္ သူ႔ဖခင္ဗုိလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းပင္ လွ်င္ ၁၉၄၇ခုႏွစ္က ႏုိင္ငံေရးၿပိဳင္ ဘက္တုိ႔၏ လက္ခ်က္ျဖင့္က်ဆုံးခဲ့ ရသည္။ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ကုိယ္တုိင္လည္း ႏုိင္ငံေရးလႈပ္ရွား မႈမ်ားေၾကာင့္ ၁၉၈၉ခုႏွစ္ဇူလုိင္ လတြင္ ပထမဆုံးအက်ယ္ခ်ဳပ္က် ခံခဲ့ရ၏။ ထုိကတည္းကစၿပီးေဒၚ စုမွာေနအိမ္အက်ယ္ခ်ဳပ္ကိုထြက္ လိုက္၀င္လုိက္ျဖစ္ေနခဲ့သည္။ ၁၉၉၀ျပည္ႏွစ္တြင္ စစ္တပ္ကေရြးေကာက္ပြဲက်င္းပရာေဒၚစု၏ အမ်ဳိးသားဒီမုိကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္ပါ တီက မဲအျပတ္အသတ္ျဖင့္အႏုိင္ ရခဲ့သည္။ စစ္ဗုိလ္ခ်ဳပ္မ်ားကအ သိအမွတ္မျပဳခဲ့ပါ။

ေနာက္တစ္ႏွစ္တြင္ ေဒၚ ေအာင္ဆန္းစုၾကည္က ႏုိဗယ္ ၿငိမ္းခ်မ္္းေရးဆုဆြတ္ခူးခဲ့သည္။ သူ႔ကုိယ္စား ခင္ပြန္းျဖစ္သူ ေအာက္စဖုိ႔ဒ္တကၠသိုလ္၏ တိဗက္ ႏွင့္ဗုဒၶဘာသာဆုိင္ရာပါေမာကၡေဒါက္တာအဲရစ္က သားမ်ားႏွင့္ အတူ တက္ေရာက္လက္ခံယူခဲ့ သည္။ ေနအိမ္အက်ယ္ခ်ဳပ္က်ေန စဥ္အတြင္း ေဒၚေအာင္ဆန္းစု ၾကည္မွာ မိသားစုကုိ ေတြ႕ဆုံခြင့္ သိပ္မရခဲ့ပါ။ ခင္ပြန္းျဖစ္သူမုိက္ ကယ္အဲရစ္ကင္ဆာေရာဂါျဖင့္ ေဆးကုသမႈခံယူေနစဥ္မကြယ္ လြန္မီေဒၚစုကို ေတြ႕ခြင့္ရရန္ႀကဳိး ပမ္းရာ ျမန္မာစုိးရက ျပည္၀င္ခြင့္ မေပးခဲ့ေခ်။ သူတုိ႔က ေဒၚေအာင္ ဆန္းစုၾကည္ကိုသာတုိင္းျပည္မွ သြားခြင့္ေပးခဲ့သည္။ သူသြား လွ်င္ ျမန္မာျပည္ကုိျပန္၀င္ခြင့္မ ေပးမွာစုိးသျဖင့္ ေဒၚစုကလည္း ထုိအခြင့္အေရးကို ျငင္းပယ္ခဲ့ သည္။ ထုိ႔ေၾကာင့္ ေနာက္ဆုံးႏႈတ္ ဆက္စကားပင္ေျပာခြင့္မရခဲ့ဘဲ ၁၉၉၉တြင္ မုိက္ကယ္အဲရစ္ကြယ္ လြန္သြားခဲ့သည္။

ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က ျမန္မာမွာ ဒီမုိကေရစီအခြင့္အ လမ္းျဖစ္လာႏုိင္မႈမ်ားကို အစစ္ အမွန္ဟုယုံၾကည္ထားခဲ့ေသာ္ လည္း သတိထားၿပီး သုံးသပ္ကုိင္ တြယ္ဖုိ႔လုိသည္ဟု ေတြးထားခဲ့ သည္။ ကြၽန္မတို႔အေသးစိတ္ကို ေဆြးေႏြးရန္ ေနာက္တစ္ေန႔မွာ ေတြ႕ဆုံရန္သေဘာတူၾကသည္။ သည္တစ္ႀကိမ္တြင္ေတာ့သူအိမ္ မွာေတြ႕ဆုံမည္ျဖစ္ပါသည္။

ထိုေန႔က ကြၽန္မတုိ႔ႏွစ္ ေယာက္လမ္းခြဲၾကေတာ့ အိပ္မက္ မက္ေနသလားဟု ကြၽန္မကုိယ္ ကြၽန္မဆြဲဆိတ္ၾကည့္မိပါသည္။ ၂၀၀၉ခုႏွစ္ အေမရိကန္ႏိုင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီးျဖစ္သည့္အခ်ိန္တြင္ ကြၽန္မကယခုလုိ လာေရာက္ရန္စိတ္ကူးယဥ္ခဲ့ဖူးပါသည္။
ထိုအခ်ိန္မတိုင္မီ လြန္ခဲ့ ေသာ ၂ႏွစ္၊ ၂၀၀၇ခုႏွစ္မွာၿငိမ္းခ်မ္္းစြာဆႏၵျပေနေသာ သံဃာေတာ္မ်ားကို ျမန္မာစစ္သားမ်ားက ေသနတ္ျဖင့္ ပစ္သတ္ခဲ့ၾကသည့္ ေၾကာက္မက္ဖြယ္ရာျမင္ကြင္းမ်ားကို ကမၻာႀကီးကေစာင့္ၾကည့္ခဲ့ရသည္။ယခုတြင္မူ ျမန္မာက ေခတ္သစ္ကိုေျပာင္းဖုိ႔ဦးတည္ေနပါၿပီ။
ထုိအခ်က္က ကမၻာႀကီးက သူ၏အျမင္မ်ားကိုဘယ္ေလာက္ ျမန္ျမန္ေျပာင္းလဲႏုိင္သလဲဆုိ သည္ကို သတိျပဳဆင္ျခင္ဖြယ္ရာ ပင္ျဖစ္ပါသည္။ ထုိေျပာင္းလဲမႈမ်ားကို ပုံစံတက်လုိက္ေလ်ာညီ ေထြျဖစ္ေအာင္ အကူအညီေပးရန္ အေမရိကန္ႏုိင္ငံအတြက္ မည္မွ်အေရးႀကီးသည္ဆုိသည္ ကိုလည္း ျပသေနပါသည္။
(အေမရိကန္ႏုိင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီး ေဟာင္း ဟီလာရီကလင္တန္၏ မၾကာေသးမီက စတင္ျဖန္႔ခ်ိ လိုက္ေသာ Hard Choices စာအုပ္ ပါ ျမန္မာႏုိင္ငံအခန္းက႑ျဖစ္ သည့္ Burmaမွ The Lady & Gen−erals အခန္းကိုထားထားျမင့္ဘာ သာျပန္ဆုိသည္။)
Credit to 7Day Daily